Czy wiesz, że zdaniem...
Dane w oparciu o wyniki badania omnibusowego, przeprowadzonego na grupie 1600 respondentów w listopadzie 2021 r.
Jeśli w Pani / Pana otoczeniu osoba dorosła przewlekle kaszle, co według Pani / Pana jest przyczyną?
- przeziębienie / zwykła infekcja
29,4%
- palenie papierosów
27,2%
- alergia
8,7%
- astma
8,4%
- covid
6,6%
- rak płuca
3,4%
- nie wiem
16,1%
Czy według Pani /Pana osoba przewlekle kaszlącą
[gdy kaszel utrzymuje się
4-8 tyg.] powinna:
- zignorować to / przeczekać
2,3%
- samodzielnie się leczyć/ złagodzić objawy np. syropem
5,9% - pójść do lekarza
71,1%
- zrobić dodatkowe badania RTG, spirometrię
15,8%
- nie wiem
4,7%
Osób w jakim wieku według Pani / Pana dotyczą choroby płuc takie jak rak płuca:
- poniżej 18 lat
0,4%
- 18 - 30
3,6%
- 30 - 50
19,3%
- 50 - 70
22,7%
- osób powyżej 70 roku życia
2%
- osób w każdym wieku
45,3%
- nie wiem
6,7%
Kto częściej choruje na raka płuc?
- kobiety
4,6%
- mężczyźni
41,1%
- obie płcie po równo / płeć nie ma znaczenia
42,9%
- nie wiem
11,4%
A Ty co wiesz o raku płuca?
Rak płuca to najczęściej występujący nowotwór u mężczyzn i drugi pod względem występowania (poza rakiem piersi) u kobiet1. Śmiertelność z nim związana dotyka więcej osób niż łącznie śmiertelność na raka piersi, jelita grubego i prostaty. Objawy raka płuca są bardzo niespecyficzne i to co ważne, każdy z nich ma ogromne znaczenie. Szybkie rozpoznanie i diagnoza dają szansę na wdrożenie skutecznej terapii i pokonanie choroby.
Pomarańczowe światło ON
Pomarańczowe światło ON, jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich ma:
- długo utrzymujący się kaszel [dłużej niż 2-3 tygodnie]
- ponad połowa chorych zgłasza go jako pierwszy objaw, - przewlekłą chrypkę,
- częste zapalenie płuc i oskrzeli,
- świsty,
- duszności.
To znak na uruchomienie w szybkim czasie procesu diagnostycznego, tzn. jak najszybszej wizyty u lekarza [POZ lub pulmonologa], który w pierwszej kolejności podda pacjenta rutynowemu badaniu fizykalnemu [omacywanie, opukiwanie, ostukiwanie oraz osłuchiwanie], a następnie dokładnemu wywiadowi chorobowemu mającemu na celu ewentualne zidentyfikowanie objawów związanych z chorobą. Niepokojące objawy, mogące sugerować rozwój raka, są sygnałem do przeprowadzenia badań obrazowych, które będą podstawą do wykluczenia choroby lub ocenienia jej zasięgu.
1) Raport “Rak płuca 2021”, Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych “Razem możemy więcej”, czerwiec 2021 https://immuno-onkologia.pl/wp-content/uploads/2021/06/rak-pluca-2021-Raport.pdf
Czerwone światło ON
Pomarańczowe światło OFF, czerwone światło ON, jeśli Ty lub ktoś z bliskich ma:
- krwioplucie,
- wyniszczenie i utratę masy ciała,
- ból w klatce piersiowej.
To znak, że choroba jest w zaawansowanym stadium i konieczna jest jak najszybsza konsultacja z lekarzem specjalistą [pulmonologiem], który nakreśli dalszy plan leczenia.
Raka płuca dzielimy na:
- niedrobnokomórkowego [85% występujących przypadków, przy czym jedynie 20% chorych diagnozowanych jest w jego I i II stadium zaawansowania, czyli w momencie, gdy rokowania leczenia są optymistyczne],
- drobnokomórkowego [15% występujących przypadków, najbardziej złośliwy typ nowotworu płuca z rokowaniami uzależnionymi od zaawansowania i ogólnego stanu zdrowia pacjenta].
Palące przyczyny.
Szacuje się, że ok. 90% wszystkich raków płuc spowodowanych jest
dymem tytoniowym wdychanym podczas wieloletniego aktywnego palenia
[ryzyko zachorowania 20x większe],
ale również biernego palenia
[ryzyko zachorowania 3x większe]2.
Ostatnimi czasy obserwuje się spadek zachorowalności na raka płuca u mężczyzn, natomiast wśród kobiet tendencja jest wzrostowa. Niestety coraz więcej kobiet sięga po papierosy, z reguły light.
Nie bez znaczenia dla rozwoju choroby jest również jakość powietrza jakie wdychamy, środki chemiczne stosowane w przemyśle, a także wiek. Zaawansowany wiek jest czynnikiem ryzyka raka płuca. Średni wiek,
w jakim diagnozuje się raka płuca to w USA ok. 67 lat3, a w Polsce ok. 60-64 lata4.
Poniżej 50 roku życia diagnoza jest na poziomie ok. 10%.
Profilaktyka, diagnostyka.
Profilaktyka ma na celu zapobieganie chorobom poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie. Dzięki szybkiemu rozpoznaniu można zmienić przebieg choroby lub zupełnie ją zatrzymać/odwrócić. Dlatego w przypadku ryzyka zachorowania na raka płuca należy pamiętać o:
- profilaktyce pierwotnej, czyli pokonaniu nałogu palenia tytoniu,
- profilaktyce wtórnej możliwej dzięki okresowym badaniom RTG klatki piersiowej, tomografii komputerowej oraz cytologicznym badaniom plwociny [flegmy].
Poza pacjentem, w procesie profilaktyczno-diagnostycznym, silnym ogniwem powinien być lekarz POZ. To od niego zależy zaprojektowanie ścieżki leczenia pacjenta, która z kolei przekłada się na szybkie rozpoznanie i/lub wstrzymanie rozwoju choroby. Stąd akcja Kaszel ma znaczenie! skierowana jest również do lekarzy, by wyczulić ich na kaszel oraz inne symptomy, które mogą być związane z rakiem płuca.
LECZENIE.
Leczenie raka płuca uzależnione jest od jego rodzaju, stopnia zaawansowania oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Bezsprzecznie priorytetem w procesie leczenia powinna być skuteczna i jak najmniej toksyczna terapia wydłużająca czas życia.
W przypadku zdiagnozowania guzów niedrobnokomórkowych w I i II stadium istnieje duże prawdopodobieństwo całkowitego usunięcia chirurgicznego nowotworu, które po podaniu chemioterapii daje szansę na zupełne wyleczenie. To co ważne nie zawsze można przeprowadzić zabieg chirurgiczny. Jest to szczególnie trudne w wyższych stadiach zaawansowania choroby. Wówczas walkę z chorobą podejmuje się poprzez radioterapię oraz chemioterapię, których celem jest możliwie najbardziej optymalne złagodzenie przebiegu choroby i wydłużenie życia pacjenta.
Poza powyższymi metodami dostępne są już metody systemowego leczenia złośliwego raka płuca z wykorzystaniem leków celowanych (molekularnych) oraz immunoterapii.
To co istotne i nieocenione we właściwym doborze terapii celowanej to:
- diagnostyka genetyczna obejmująca najczęściej analizę mutacji 4 genów [EGFR, GSTP1, GSTM1 i ELA2 oraz CHRNA3 i CHRNA 5]. Materiałem do badania jest pobierana podczas wymazu z jamy ustnej próbka zawierająca komórki nabłonka.
Wynik uzyskuje się w przeciągu od 10 do 15 dni roboczych,
- testy molekularne, które pozwalają na ustalenie rozpoznania, dookreślenie typu i podtypu raka, określenie czynnika, którego obecność jest związana z szansą na pozytywną odpowiedź na leczenie.
Materiały edukacyjne.
PODCASTY
Czym się różni kobiece i męskie palenie papierosów? Czego boją się palacze? Jakie wrażenie robi na chirurgu rak płuca?
Rozmowa z prof. dr. hab. n. med. Tadeuszem Orłowskim, kierownikiem Kliniki Chirurgii Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie.
O czym może świadczyć przewlekły kaszel i kiedy powinien stać się powodem do niepokoju? Kto zwykle reaguje na osobę kaszlącą w rodzinie? Czy kaszel potrafi przestraszyć palacza?
Rozmowa z dr n. med. Izabelą Chmielewską z Katedry i Kliniki Pneumonologii, Onkologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Czy trzeba przejmować się kaszlem? Kiedy powinno zapalić się pomarańczowe, a kiedy czerwone światło?
Rozmowa z dr n. med. Magdaleną Knetki-Wróblewską z Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie — Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie.
STUDIOMED TV
Kiedy kaszel powinien zaalarmować, że dzieje się coś niedobrego w naszych płucach? Jakie badania warto wykonać w pierwszej kolejności? STUDIOMED TV sprawdziło, co na ten temat wiedzą Polacy. Sonda uliczna.
Czym jest kaszel i kiedy powinien nas zaalarmować? Rozmowa z prof. dr. hab. n. med. Tadeuszem Orłowskim, kierownikiem Kliniki Chirurgii Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie.
O czym może świadczyć kaszel i jak się diagnozować? Rozmowa z prof. dr. hab. n. med. Dariuszem M. Kowalskim, kierownikiem Oddziału Zachowawczego Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej, Narodowy Instytut Onkologii.
Kiedy kaszel powinien nas zaniepokoić i jak diagnozować płuca? Rozmowa z prof. dr. hab. n. med. Mariuszem Adamkiem z Katedry i Kliniki Chirurgii Klatki Piersiowej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Wykrywania Raka Płuca przy pomocy niskodawkowej tomografii komputerowej oraz z dr. Pawłem Bożkiem, specjalistą radiologii i diagnostyki obrazowej z Katedry i Zakładu Radiologii Lekarskiej i Radiodiagnostyki w Zabrzu.
INFLUENCERZY
O obliczach kaszlu i jego postrzeganiu z prof. dr. hab. n. med. Tadeuszem Orłowskim rozmawiała Mądra Babcia, czyli Beata Borucka, silver influencerka. 
Kiedy powinna zapalić nam się czerwona lampka w kontekście naszego kaszlu? Co daje nam wczesne wykrycie raka płuca?
Z prof. dr. hab. n. med. Tadeuszem Orłowskim rozmawia Magdalena Krajewska 
